Tại sao chế độ dinh dưỡng lại quan trọng với người mắc tiền đái tháo đường?

Đối với người mắc tiền đái tháo đường, một chế độ dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết và các nguy cơ liên quan đến tim mạch như tăng huyết áp, mỡ máu cao. Bởi một chế độ ăn không phù hợp có thể dẫn đến việc thừa calo hoặc chất béo, từ đó, khiến lượng đường trong máu tăng “đột biến”. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương thần kinh, thận và tim [2].

Ngoài ra, với người mắc tiền đái tháo đường, việc có một chế độ dinh dưỡng cân bằng còn góp phần duy trì cân nặng ổn định hoặc giảm cân trong trường hợp thừa cân. Nhờ đó, người mắc đái tháo đường có thể dễ dàng kiểm soát đường huyết cũng như nhận được nhiều lợi ích sức khỏe khác [2].

Chế độ dinh dưỡng cho người tiền đái đường cần bao gồm những gì?

Thực tế, không có một công thức chung về chế độ dinh dưỡng cho người mắc tiền đái tháo đường. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), một chế độ dinh dưỡng hợp lý chính là đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể, giảm cảm giác đói, thèm ăn cũng như giúp ổn định đường huyết [3].

Để đạt được những mục tiêu này, trong chế độ dinh dưỡng của người mắc tiền đái tháo đường nên có những thực phẩm như: [2], [4]

• Thực phẩm giàu protein “tốt” như thịt gia cầm không da, thịt nạc, cá và các thực phẩm chứa protein thực vật như đậu hũ, các loại đậu…

• Thực phẩm chứa nhiều chất xơ, chẳng hạn như các loại rau có lá màu xanh đậm, trái cây như bưởi, cam, việt quất…

• Thực phẩm chứa carbohydrate “tốt” hay carbohydrate phức tạp, loại carbohydrate chứa nhiều dưỡng chất, chất xơ, hấp thu chậm và giúp no lâu như ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, các loại đậu.

• Thực phẩm chứa chất béo không no một nối đôi (MUFA) và chất béo không no nhiều nối đôi (PUFA), những chất béo “tốt” cho tim mạch, như quả bơ, các loại quả hạch (hạnh nhân, quả óc chó…).

Đồng thời, người mắc tiền đái tháo đường cũng nên tránh các thực phẩm chứa carbohydrate đơn giản, loại carbohydrate hấp thụ nhanh và có thể làm tăng lượng đường trong máu, chẳng hạn như các loại thực phẩm chế biến như siro, đồ uống có đường. Ngoài ra, cũng nên hạn chế các loại thực phẩm như bánh mì trắng, kẹo, thức uống chứa caffein... trong chế độ ăn của người mắc tiền đái tháo đường [4].

Lời khuyên về chế độ ăn cho người tiền đái tháo đường

Để xây dựng một chế độ ăn cân bằng, lành mạnh, người mắc tiền đái tháo đường có thể thực hiện theo một số lời khuyên sau:

1. Thực hiện phương pháp chia dĩa thức ăn để tạo các bữa ăn cân bằng mà không cần tính toán hay đo lường. Với phương pháp này, 1 dĩa thức ăn sẽ gồm 50% các loại rau củ không chứa tinh bột như cà rốt, rau bina, 25% các loại thực phẩm chứa thành phần là protein như cá, thịt heo, thịt gà và 25% các loại thực phẩm chứa tinh bột như cơm, bún. Cùng với đó là 1 khẩu phần nhỏ các thực phẩm chứa chất béo tốt như quả bơ, các loại quả hạch, 1 ly nước hoặc trà, cà phê không đường và 1 phần trái cây [2].

2. Ăn uống đều đặn, lưu ý đến giờ giấc bữa ăn, tránh bỏ bữa. Chia mỗi ngày ra thành 3 bữa ăn chính, hạn chế ăn bữa phụ hay ăn vặt. Bắt đầu ngày mới với 1 bữa sáng giàu dinh dưỡng để cung cấp năng lượng cũng như ổn định lượng đường trong máu. Ngoài ra, cố gắng giữ khẩu phầu ở mỗi bữa tương đương nhau [5].

3. Cân nhắc sử dụng sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt cho người mắc đái tháo đường thay thế hoàn toàn bữa chính hoặc có thể dùng như bữa ăn phụ, khi cảm thấy đói cách 2 giờ so với bữa chính. Những sản phẩm này được thiết kế khoa học với dinh dưỡng cân đối và đầy đủ cùng năng lượng chuẩn giúp cân bằng tỷ lệ protein, chất béo, bột đường, các vitamin và khoáng chất thiết yếu. Ngoài ra, các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt cho người mắc đái tháo đường còn có hệ bột đường tiên tiến tiêu hóa từ từ, bổ sung myo-inositol, giúp kiểm soát tốt đường huyết và đã được chứng minh lâm sàng hỗ trợ ổn định đường huyết khi sử dụng lâu dài.

4. Duy trì chế độ vận động hợp lý, ít nhất 150 phút mỗi tuần kết hợp với chế độ dinh dưỡng cân bằng. Trong trường hợp được yêu cầu dùng thuốc, cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn [4].

Với người mắc tiền đái tháo đường, một chế độ dinh dưỡng cân bằng có thể mang đến nhiều lợi ích trong việc kiểm soát đường huyết, cân nặng và các yếu tố nguy cơ liên quan đến tim mạch. Để có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, người mắc tiền đái tháo đường nên ăn những thực phẩm tốt, tránh các thực phẩm không tốt, ăn uống đều đặn, tránh bỏ bữa. Đồng thời, chú ý vận động và dùng thuốc trong trường hợp được yêu cầu để kiểm soát tiền đái tháo đường hiệu quả.

*Đây là các thông tin tổng quan. Người đọc và người áp dụng cần tự đánh giá và điều chỉnh phù hợp. Luôn tham vấn và tuân thủ các hướng dẫn của chuyên gia y tế để có chế độ tập luyện và ăn uống phù hợp với sức khỏe và tình trạng bệnh lý.

Nguồn tham khảo:
1. Chuyên gia chỉ cách điều chỉnh tiền đái tháo đường về ngưỡng an toàn https://suckhoedoisong.vn/chuyen-gia-chi-cach-dieu-chinh-tien-dai-thao-duong-ve-nguong-an-toan-169220616190815494.htm Ngày truy cập: 1/9/2022
2. Diabetes diet: Create your healthy-eating plan https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/in-depth/diabetes-diet/art-20044295 Ngày truy cập: 1/9/2022
3. Lifestyle Management: Standards of Medical Care in Diabetes—2019 https://diabetesjournals.org/care/article/42/Supplement_1/S46/31274/5-Lifestyle-Management-Standards-of-Medical-Care Ngày truy cập: 1/9/2022
4. What Is a Prediabetic Diet? https://www.verywellfit.com/prediabetes-diet-what-you-can-eat-5114117 Ngày truy cập: 1/9/2022
5. The Diabetes Diet https://www.helpguide.org/articles/diets/the-diabetes-diet.htm Ngày truy cập: 1/9/2022

GLU-C-240-22